W węgierskiej niewoli

źródło: BEW

Sándor Petőfi – poeta i ideowy przywódca młodzieży budapeszteńskiej, uczestnik powstania węgierskiego 1848 r. „Sándor Petöfi na koniu”, obraz Jana Styki z 1897 r.

źródło: Getty Images

„Walka między dragonami austriackimi a węgierskimi huzarami podczas wojny o niepodległość na Węgrzech w 1849 r.”, obraz Antonina Zimmera z 1854 r.

źródło: Wikipedia

Mihály Károlyi proklamuje powstanie Węgierskiej Republiki Ludowej. Budapeszt, 16 listopada 1918 r. j

Węgrzy wykorzystywali panowanie Habsburgów do realizacji własnych imperialnych ambicji.

Chociaż dla Węgrów, podobnie jak dla innych narodów Europy Środkowej, rozpad imperiów oznaczał pełnię suwerenności, ich reakcje na koniec Wielkiej Wojny były zupełnie odmienne. Gdy w Krakowie i Pradze zapanowała euforia wolności, Budapeszt i Koszyce przyjęły kres monarchii z pełnym rozczarowania niedowierzaniem, które ustąpiło poczuciu narodowej tragedii. Nowe państwa, zamiast gratulować Węgrom niepodległości, tworzyły koalicje, by madziarski potwór nigdy nie odżył.

Niech żyje zgoda!

Inaczej niż w rozdartej zaborami Rzeczypospolitej panowanie Habsburgów utrzymało integralność ziem Korony św. Stefana. Zalitawia przetrwała w historycznych granicach Królestwa Węgier, sięgającego od Adriatyku po Ruś.

Tę wieżę Babel pomieszanych języków i wyznań tylko z wygody można nazwać Węgrami. Jako monarchia przednarodowa królestwo spajało pojęcie Natio Hungarica – czyli narodu politycznego, górującego nad wiarą i przyrodzonym językiem. Dlatego Sándor Petőfi mógł być wieszczem i duchowym przywódcą narodowego powstania, choć urodził się jako Alexander Petrovics, syn Słowaczki i Serba z Siedmiogrodu. Jedność wzmacniało utrzymanie łaciny w roli języka urzędowego aż do początków XIX w. Rozumiejąc złożoność sytuacji, Józef II przysiągł nie narzucać...